Borderline, czyli ,,Osobowość z pogranicza"

Właśnie...ale z jakiego pogranicza? Co to w ogóle jest ten cały ,,Borderline"?

Definicja:
Borderline z angielskiego tłumaczymy jako właśnie osobowość z pogranicza. Jest to nazwa na jeden z podtypów zaburzeń osobowości. Dokładniej, borderline jest nazwą jednego z typów osobowości chwiejnej emocjonalnie. Są dwie odmiany. Typ impulsywny i właśnie typ borderline (graniczny).
O co chodzi z tym pograniczem? Już tłumaczę. Pojęcie to zostało wprowadzone w XX wieku, a określano nim osoby, których problemy psychiczne mieściły się pomiędzy zaburzeniami psychotycznymi, a nerwicowymi, jednak nie następowało pogorszenie na tyle wielkie, aby można było mówić o schizofrenii. Nastrój osób posiadających to zaburzenie mimo, że bardzo zmienny, to jednak określany jest jako stabilny. Jest to pojęcie tzw. ,,stabilnej niestabilności". Charakterystycznymi cechami osób z zaburzeniem osobowości borderline są też m.in. uczucie pustki, niespełnienia, zaburzenia tożsamości, strach przed odrzuceniem/porzuceniem.

Kryteria diagnostyczne:
Jak diagnozowana jest osobowość typu borderline? Żeby można było mówić o w ogóle osobowości chwiejnej emocjonalnie spełnione muszą być co najmniej trzy spośród poniższych czynników:

• Niestabilność emocjonalna
• Brak kontroli impulsywnych zachowań
• Tysiące myśli w głowie
• Duże napięcie wewnętrzne
• Wroga postawa względem innych ludzi
• Wybuchy gwałtownych zachowań
• Chęć wyżycia się na innych
• Ogólna nienawiść

Na diagnozę borderline oprócz trzech cech z powyższych składają się co najmniej dwa objawy spośród takich jak:

• Niepewność co do obrazu ja (zaburzenie w obrębie self image) oraz co do wewnętrznych celów i preferencji
• Podświadome dążenie do bycia uwikłanym w niestabilne, a często i toksyczne związki/relacje
• Nadmierne wysiłki, próby trzymania przy sobie ludzi spowodowane strachem przed porzuceniem
• Groźby i zachowania autodestrukcyjne
• Chroniczne uczucie pustki

Jeżeli wybralibyśmy się do specjalisty (psychologa/psychoterapeuty/psychiatry) to jeśli podczas diagnostyki wykażemy te objawy to najprawdopodobniej postawiona nam zostanie diagnoza właśnie borderline.
!WAŻNE: Ostateczną diagnozę stawia psychiatra!

Inne objawy:

• Kłótliwość
• Huśtawka nastroju z byle powodu
• Idealizowanie aktualnego partnera
• Strach przed porzuceniem
• Skłonności do samouszkodzeń
• Próby samobójcze
• Zaburzenia odżywiania
• Zachowania niebezpieczne (np. jazda samochodem, narkotyki, przygodny seks)
• Czarno-białe postrzeganie świata
• Łatwe popadanie w skrajności
• Objawy psychotyczne (omamy, urojenia i/lub dezorganizacja)

Borderline, a choroby psychiczne:

Czy jest jakaś różnica? Ano jest i to nawet spora. Borderline jest zaburzeniem osobowości. No właśnie - zaburzeniem. Nie chorobą. Na czym polega różnica? Choroby psychiczne są związane z nadmiarem lub też brakiem wystarczającej ilości jakiejś substancji w mózgu np. dopaminy, serotoniny czy też noradrenaliny. Dlatego też wysoką skuteczność w ich leczeniu ma farmakoterapia. Jeśli natomiast chodzi o zaburzenia to sprawa jest nieco inna. W zaburzeniach wszystko jest jak należy, ale nie tak jak trzeba. Starając się to wytłumaczyć w miarę zrozumiale... Chodzi o to, że nie stoją za nimi żądne nadmiary lub niedobory. Ilość się zgadza. Po prostu wszystko jest ,,wymieszane" i z pomocą psychoterapii trzeba to ,,poustawiać" w odpowiednich miejscach. Trochę tak jak puzzle ;)

Co do chorób psychicznych jest też jedna kwestia, a mianowicie - to, że posiadamy zaburzenie wcale nie znaczy, że nie możemy na nic zachorować. Zaburzenie osobowości typu Borderline bardzo lubi chodzić w parze z m.in.

• zaburzeniami odżywiania
• stanami lękowymi
• zaburzeniami nastroju (np. depresja, choroba afektywna)
• zaburzeniami somatycznymi
• uzależnieniami

Leczenie:

Jako, że borderline nie jest chorobą, a zaburzeniem to farmakoterapia ma charakter jedynie wspomagający. Leki są stosowane w celu zmniejszenia wahań nastroju. Ze względu na skłonności do uzależnień osób z tym zaburzeniem bardzo żadko stosuje się leki uspokajające, a już w szczególności te na bazie benzodiazepiny. Chorym najczęściej przepisuje się leki SSRI, leki przeciwpsychotyczne lub też tzw. stabilizatory nastroju.
Podstawową metodą leczenia borderline jest psychoterapia, która ma nauczyć osoby z tego typu osobowością radzić sobie ze swoimi emocjami, a także ułatwić im funkcjonowanie w społeczeństwie, w relacjach lub też związkach. Najbardziej zalecanymi są terapia psychoanalityczna lub też terapia dialektyczno-behawioralna.

Autoagresja:
Bardzo często osoby cierpiące na zaburzenie borderline mają problemy z wszelkimi formami autoagresji. Według statystyk 70-75% dokonuje samouszkodzeń oraz około 70% ma próbę samobójczą. Samobójstwa dokonuje około 10% z BPD.
Dodatkowo 50-80% angażuje się w różnego typu ryzykowne zachowania np. nadużywanie różnych substancji psychoaktywnych

Ciekawostki:

• jednym z często używanych przykładów używanych w celu wytłumaczeniu studentom zaburzenia osobowości Borderline jest przemiana Anakin'a Skywalker'a w Darth Vader'a (Gwiezdne Wojny)
• większość cierpiących z powodu tego zaburzenia zmaga się także z innymi problemami psychicznymi lub też uzależnieniami
• niektórzy z zaburzonych doświadczają psychoz
• większość z nich wcale nie szuka uwagi i nie lubuje się w manipulacji
• często ludzie z BPD nie chcą się leczyć poprzez związaną z tym zaburzeniem stygmatyzację
• podczas, gdy część osób z tym zaburzeniem łatwo wpada w gniew, to druga część jest płaczliwa i powściągliwa
• niektórzy z zaburzonych uwielbiają spędzać czas w samotności
• w internecie jest mnóstwo tekstów niesłusznie zniechęcających do kontaktów z osobami z tym zaburzeniem (dotyczy to głównie osób, które podjęły się leczenia i pracują nad sobą)
• osoby te wcale nie są niebezpieczne
• bliskim osoby z tym zaburzeniem na pewno nie jest łatwo, jednakże jest to nieporównywalny ciężar do tego, który ma zaburzony sam ze sobą

To byłoby tyle na ten temat. Pamiętajcie, że zawsze należy okazywać takim osobom wsparcie i zrozumienie, a także, że nie są ani niebezpieczni, ani gorsi od innych, ani też niewarci znajomości. Osoby z tym zaburzeniem mogą być równie niesamowite, co te w pełni zdrowe :D

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ I WSZYSTKICH GORĄCO POZDRAWIAM! 😘

(Nie)widzialna DEPRESJA

O depresji mówi się coraz częściej, jednak mimo to, wielu ludzi w dalszym ciągu nie wie, czym ona tak naprawdę jest. Oczywiście, większość objawy umie wyliczyć na palcach: smutek, przygnębienie, itd..., wszyscy kiedyś się tak czuli, ale czy oznacza to, że mieli depresję? Gdyby to było takie proste...

Depresja jest ciężką chorobą psychiczną i ma charakter przewlekły. Często pojęcie to jest używane jako synonim do zwykłego samopoczucia, co jest bardzo krzywdzące. Doprowadziło to do powstania wielu szkodliwych stereotypów na temat tej choroby.
Jakich? M.in:

• Depresja to zwykły wymysł 
• Osoby chore szukają pretekstu, aby nic nie robić
• Wystarczy się czymś zająć, żeby poczuć się lepiej
• Itd...

Rzeczywistość jest jednak zupełnie inna. Osoba cierpiąca z powodu depresji nie jest w stanie sobie sama poradzić ze swoim stanem. Zajęcie czymś myśli stanowi jedynie chwilową pomoc, jednak jedyne co naprawdę robi to przesuwa złe samopoczucie w czasie - czyli niczego nie rozwiązuje. Dobrze jest rozmawiać z kimś o problemach, ale samo to też nie wystarczy, aby zostać wyleczonym. Tutaj potrzebna jest pomoc specjalisty w postaci psychoterapeuty, a czasem nawet i psychiatry. Mimo, że w przypadku depresji leczenie farmakologiczne nie jest stosowane zawsze, to jednak w wielu przypadkach stanowi ogromne ułatwienie dla osoby chorej.

Przyczyny zachorowań:
Są one najróżniejsze i ciężko wymienić kilka konkretnych przyczyn odnoszących się do każdego przypadku. Można przywołać te najczęstsze, m.in.:

• czynniki biologiczne (genetyczne)
• nasze wczesne doświadczenia
• rodzaj więzi z rodzicem/opiekunem
• negatywne wydarzenia życiowe
• nieumiejętność zdrowego radzenia sobie z emocjami
• umiejętności społeczne
• możliwość otrzymywania wsparcia z otoczenia
• trudności w radzeniu sobie z problemami w życiu codziennym
• itd.

Ważne jest też, aby wspomnieć, że każdy może zachorować na depresję. Nie dotyczy to tylko tak jak głoszą mity na temat tej choroby osób słabych, dorosłych, osób po jakimś traumatycznym wydarzeniu. Zachorować może zarówno dziecko, jak i dorosły i wcale nie musi być to powiązane z jakąś olbrzymią stratą czy smutnym zdarzeniem.

Objawy:

Nie jest trudno przywołać te najbardziej charakterystyczne, jednak są też takie, które zdaniem wielu osób świadczą o tym, że dana osoba NIE MA depresji. Tak więc do jej objawów należą:

• Smutek
• Przygnębienie
• Chęć izolacji
• Osłabienie
• Zmęczenie
• Problemy z koncentracją
• Myśli/tendencje samobójcze
• Autoagresja
• Anhedonia
• Zmiana apetytu (zwiększenie lub zmniejszenie)
• Problemy ze snem (bezsenność, lub też nadmiar snu)
• Poczucie bezsensu
• Uczucie pustki
• Bóle psychosomatyczne
• Itd...

Postępowanie:

Jeśli nie spotkaliśmy się wcześniej z chorobą jaką jest depresja często nie wiemy jak powinniśmy zachowywać się w obecności osoby chorej. Najważniejsze to aby być przy niej i ją wspierać. W poprzednich wpisach dałam już kilka przykładów tego jak można okazać im wsparcie, a także czego nie należy robić. Należy pamiętać, że ostrożności nigdy za wiele. Jeśli nie jesteśmy pewni jaki skutek da to co możemy powiedzieć, to najlepiej zrobimy jeśli zostawimy nasze uwagi dla siebie.

Leczenie:
W leczeniu depresji najczęściej stosowana jest psychoterapia. Czasem korzysta się z dodatkowego wsparcia w postaci farmakoterapii.
Inną metodą leczenia depresji są elektrowstrząsy. Ich skuteczność szacuje się na 80-90%. Jednak nie zawsze można je stosować. Muszą zostać spełnione  odpowiednie kryteria. Powodem do stosowania elektrowstrząsów może być:

• Konieczność szybkiej i definitywnej poprawy z powodu objawów ciężkiej depresji (duże ryzyko popełnienia samobójstwa)
• Ryzyko zastosowania elektrowstrząsów jest mniejsze niż innych metod
• Pacjent źle reaguje na stosowane wcześniej leki albo gdy już zniósł dobrze leczenie elektrowstrząsami

Skutki lekceważenia depresji:

Niestety bardzo ciężko nazwać je pozytywnymi. Lekceważona choroba doprowadza do pogłębienia się złego stanu psychicznego chorego. Osoba taka powoli zaczyna się izolować, oddalać od innych ludzi: znajomych, przyjaciół, a nawet i rodziny, a przy tym zagłębia się coraz bardziej w smutku, nienawiści do siebie, złym samopoczuciu. W najgorszym wypadku może dojść do podjęcia próby samobójczej przez chorego, która może okazać się nieudana lub też niestety zakończy się powodzeniem. Spośród wszystkich samobójców, aż 50% cierpiało z powodu depresji. Jest to około 500.000 osób rocznie. W Polsce samobójstwo popełnia co roku średnio 6.000 osób, a liczba ta wciąż rośnie.

Depresja sama nie minie. Trzeba z nią aktywnie walczyć. Dlatego tak ważne jest sięganie po pomoc. Czasem jest to ciężko zrobić, przyznać się przed kimkolwiek do choroby. Kwestie te omówiłam już w jednym z pierwszych wpisów.

!WAŻNE:Jeśli wiesz, że ktoś spośród znanych ci osób cierpi lub podejrzewasz, że może cierpieć z powodu depresji - okaż mu wsparcie i chęć pomocy. Postaraj się przekonać go do szukania profesjonalnej pomocy dla jego własnego dobra. Pamiętaj też, że chory często udaje, że wszystko jest w porządku, dlatego nigdy nie bagatelizuj żadnych sygnałów świadczących o tym, że ktoś może mieć o wiele poważniejsze problemy niż stara się pokazać!

To byłoby tyle na ten temat. Mam nadzieję, że wpis ten okaże się przydatny i pomógł przynajmniej po części zrozumieć czym jest depresja. Jest to temat, na który można pisać i pisać bez końca, także z pewnością pojawią się jeszcze wpisy związane z topiką depresji.

TRZYMAJCIE SIĘ! BUZIAKI! 😘